Ik had zoveel willen zeggen,
Maar woorden schoten tekort,
Niemand kon mij uitleggen,
Waarom een baby een vlinder wordt,
Er waren zoveel wensen en plannen,
Voor de toekomst met jou,
Maar alles spatte als een bubbel uiteen,
Hopeloos, verdrietig, wat moest ik nou?
Het leek alsof ik viel door alle verdiepingen heen,
In de nacht huilde ik, verlaten en alleen,
Ik wilde schreeuwen tegen alles en iedereen,
In mijn buik voelde het koud en alleen,
Om dan ook nog te horen,
Dat jullie eigenlijk met zijn tweeën zouden worden geboren,
Was teveel voor mijn verdriet,
Tranen achter mijn ogen, maar je zag ze niet,
Voor altijd zíjn jullie mijn favoriete wat als.. ♡
Een paar jaar geleden schreef ik bovenstaande tekst na het verlies van onze tweeling. Vandaag is het twee jaar en een beetje geleden dat we hun verloren bij een termijn van 8/9 weken. Het was een tweeling waarvan eentje in mijn linker eileider (buitenbaarmoederlijk) en eentje in mijn baarmoeder groeide. Zoiets komt bijna nooit voor. Verlies komt in vele vormen. En door de jaren heen heb ik, net als velen, verlies gekend. Maar nooit eerder had ik te maken gehad met het verlies van leven dat ik samen met mijn geliefde leven had gegeven. Voor het eerst wist ik hoe het voelde om een twee kindjes te verliezen.
Mensen zeiden daarna (goedbedoeld):
“Ach je kunt toch zwanger worden?”
“Het was nog zo klein. Dat is veel minder erg dan met …. weken.”
“Gelukkig voelde je ze nog niet bewegen.”
“Een miskraam gebeurt wel vaker.”
“Wordt maar niet meer zwanger je hebt twee gezonde kinderen. En nu ben je gelukkig er zelf ook nog.”
Ik wilde alles van dit niet horen. Ik wilde alleen mijn favoriete “wat als” terug.
Ik wilde mijn wensen, mijn dromen, mijn kinderen terug. En toch, als zij er waren geweest. Was Chloéy, onze rainbowbaby, er niet. Dat besef is waardevol. En maakt het omgaan met alles een stukje lichter. Maar al deze zwangerschappen, en al deze kinderen. Ze brachten me ook de grootste cadeaus. Ze leerden me lessen over mezelf. Over liefde, opoffering, vertrouwen, selfcare en vooral rouw.
Door al deze zwangerschappen en kinderen ben ik een pad in geslagen. Dankzij hun ben ik doula geworden. Dankzij hun ben ik in opleiding tot bereavement doula. Zowel in mijn privé als tijdens mijn werk merk ik vaak dat verlies nog vaak als een taboe wordt gezien. Er wordt geacht snel door te gaan, niet (te)veel te praten over een zwangerschap van een prille termijn, of over een stilgeboorte. Mensen raken er ongemakkelijk van als je benoemt wat allang zichtbaar is. Stilte maakt mensen ongemakkelijk. En doodse stilte al helemaal.
Als persoon praat ik over onze kindjes. Ik praat over hoe het was. Voor mij, voor mijn man en zelfs voor mijn kinderen. Ik praat ook al worden mensen er ongemakkelijk van. Ik geef mezelf, mijn man, én mijn kinderen een stem. Maar ik praat ook voor al die andere vrouwen en hun partners. Die dat niet durven. Die het hebben geprobeerd maar waarbij de doodse stilte werd beantwoordt met een allesvernietigende stilte. Of met goedbedoelde opmerkingen. Die kwetsen, die snijden tot in het diepst van hun ziel. En hoewel het voor mij ook ongemakkelijk voelde om die doodse stilte te verbreken. Voelt het nu steeds gemakkelijker. Voelt het gewoon, natuurlijk.
En zo hoort het te voelen. Want het is niet mijn probleem dat een ander ongemakkelijk wordt van mijn doodse stilte. Ik denk dat juist dat het probleem is van het taboe. De ongemakkelijkheid, de erkenning die we niet durven geven, de doodse stilte die stil moet blijven.
Bijna altijd als ik vrouwen ontmoet voor een doulatraject praten ze eerst over alles wat er is. Alles wat zichtbaar is, alles wat gehoord mág worden. Maar dan, na een tijdje als ze voelen dat ze gehoord mogen worden. Als ze voelen dat ik ook over ongemakkelijke dingen wil praten. Dan breken ze open wat er is. Het begint bijna altijd met: “Ja, en voor deze zwangerschap hebben we een miskraam/stilgeboorte gehad.” En vrijwel daarna volgen bijna altijd deze zinnen:
“Ik weet dat het maar met zes weken zwangerschap was..”
“Ik heb het hartje nooit zien kloppen op een echo, dus ik weet dat het zo beter is.”
“Gelukkig voelde ik ons kindje nog niet bewegen. Dat zegt mijn moeder/vader/zus/oom/buurvrouw/vriendin ook. Want dat is véél erger.”
“Hij/zij had een ernstige afwijking. Dus het is beter zo.”
In bijna al die zinnen zit angst en verdriet, dat de doodse stilte niet beantwoordt wordt. Of niet beantwoordt is geweest door een naaste. Altijd vraag ik hoe het voor haar en haar partner is geweest. Hoe ze dit hebben beleefd afzonderlijk, maar ook met elkaar. En vooral, hoe het voor ze is om er nu over te praten, bij stil te staan. Maar ook wat het betekent voor hun zwangerschap nu. Ik vraag ze wat ik voor ze kan doen, en wat ze fijn vinden. En bijna altijd zie ik een zucht van opluchting door ze heen gaan.
De doodse stilte is doorbroken. De doodse stilte is beantwoordt. De doodse stilte heeft een stem gekregen en is gehoord.
Voor mij is dat mijn persoonlijke missie geworden. Horen en zien wat er in de stilte verborgen ligt. Zowel in mijn privéleven als tijdens mijn werk als doula. Ik ben hier niet om te veroordelen, om te beoordelen of om te sturen. Ik ben hier om te ondersteunen. Waar kan, waar nodig en waar gewenst.
En ik heb geleerd, wat ik altijd al wist. Rouw kent geen tijd. Rouw kent geen weegschaal over welk kindje belangrijker is. Rouw kent geen schema of patroon. Rouw is rauw. Onvoorspelbaar en hard. Jezelf tegenkomen op onverwachte momenten. Vallen en dan weer opstaan. Denken dat je de grond hebt geraakt, en dan nog door vallen naar de hel.
Rouw heeft aandacht en liefde nodig. ♡
Over Geneviève:
Geneviève, moeder van Roy (’11), Rylonn (’16), sterrentweeling (’17) en Chloéy (’18), vrouw van Richard. Gepassioneerd, betrokken, perfectionistisch, leergierig, creatieve duizendpoot, van alles wat, paardenmeisje, paaldansen, achtergrond in de sociaal-pedagogische hulpverlening en Indofood.
Geneviève werkt als geboorte-, en postpartum doula. Tevens volgt zij aan StillBirthday een specialisatie tot bereavement (rouw)doula. Zo kan zij (aanstaande) ouders bijstaan die te maken hebben (of hebben gehad) met rouw- en verlies rondom de geboorte, en in de tijd daarna. Daarnaast is zij Dancing for Birth instructor. Ze geeft zwangeren en (pas)bevallen moeders met hun baby’s dansles. Ook loopt zij mee met een ervaren doula op een asielzoekerscentrum. Daar helpt zij mee de zwangeren te begeleiden, en wordt er nauw samengewerkt met de verloskundigen. Geneviève is doula geworden vanwege haar eigen ervaringen rondom zwangerschap, geboorte en in de postpartum periode. Vanuit de visie: “Want bij elke geboorte wordt een gezin gevormd.”