Vanuit mijn werk als birth en bereavement doula weet ik dat zwangerschap, bevallen en kraamtijd niet alleen gaat over unicorns en regenbogen. Ik weet ook dat er soms een zilveren randje aan zit, of in sommige situaties een zwart randje.
Wist je namelijk dat jaarlijks 20.000 tot 30.000 vrouwen hun bevalling als naar of zelfs traumatisch ervaren? Dat is ongeveer 21% van álle zwangeren! Een té hoog percentage als je het mij vraagt. Daarvan ervaren 6.000 vrouwen hun bevalling als traumatisch en ontwikkelen bevallingsgerelateerde PTSS.
Wat is bevallingsgerelateerde PTSS? PTSS is de afkorting voor posttraumatische stress-stoornis. Een posttraumatische stress-stoornis wordt veroorzaakt door een ingrijpende, vaak voor de persoon levensbedreigende gebeurtenis. Vroeger werd PTSS gelinkt aan militairen die uit een oorlogsgebied kwamen. Vandaag de dag weten we dat ook andere gebeurtenissen voor PTSS kunnen zorgen. Zo ook een bevalling.
Symptomen van PTSS kunnen zijn herbelevingen ook wel flashbacks genoemd, nachtmerries, vermijding van plekken die samenhangen met het trauma, maar ook angst, boosheid, verdriet, schuldgevoel en schaamte. Bevallingsgerelateerde PTSS maakt het vaak des te moeilijker omdat de baby vaak onderdeel is van het trauma en de moeder en/of (geboorte)partner telkens worden geconfronteerd hiermee. Dit maakt het nog intenser voor de moeder en haar (geboorte)partner.
Enkele weken geleden heb ik daarom een bijscholing over “Vrouwen begeleiden met een nare of traumatische bevalervaring” gegeven door voormalig verloskundige en coach, Angelique Verstegen van Praktijk NovaVita. Tijdens deze bijscholingen kregen we praktische ondersteuningsmogelijkheden aangereikt om vrouwen bij te staan die een nare of traumatische bevalervaring hebben. Daarnaast werd in de cursus een vertaalslag gemaakt naar de theorie achter een nare bevalervaring of een bevaltrauma. Hetgeen wat mij het meest aangrijpt is dat vrouwen niet aangeven dat ze geen keizersnede wilden, of geen kunstverlossing. Maar dat het meeste valt of staat met communicatie vanuit zorgverleners naar de barende vrouwen en haar (geboorte)partner.
Zo stond in de top drie van redenen:
- Geen tot weinig steun ervaren tijdens de bevalling
- Geen goed of prettig contact met zorgverleners
- Geen goede of duidelijke communicatie oftewel informed consent
Pas daarná kwamen redenen zoals een kunstverlossing of een spoedkeizersnede. Kenmerkend dus, communication is key. In de meeste gevallen valt en staat alles dus met communicatie.
Drs. Claire Stramrood, gynaecoloog, heeft toonaangevend onderzoek gedaan op het gebied van bevaltrauma en in samenwerking met Stichting Bevaltrauma tevens een protocol ontworpen hoe vrouwen die een heftige bevalling gehad hebben kunnen worden ondersteund naderhand.
Énorm blij ben ik dat er steeds meer aandacht komt hiervoor. Veel vrouwen en hun (geboorte)partners die deze gevoelens ervaren voelen zichzelf alleen. Zij zijn bang om hiermee naar buiten te komen omdat het nog steeds een taboe is. Veel gehoord bij deze groep is: “Maar wat maak je jezelf nou druk? Je hebt toch een gezond kind?”
Als doula geloof ik in de kracht van ouders. Zij zijn de basis van elk gezin. En als zij tijdens de zwangerschap gedegen voorlichting krijgen. Zichzelf gesteund, geïnformeerd, gehoord en gezien voelen. Kunnen ze (vaak) met vertrouwen de bevalling ingaan. Als zij tijdens de bevalling ook worden ondersteund, gehoord, gezien en geïnformeerd, dan geeft dat meer eigen regie over het gehele proces. Daarnaast geeft het een grotere kans op een positieve bevalervaring ongeacht hoe deze verloopt. Als zij vanuit dit gevoel kunnen beginnen aan de kraamtijd en het ouderschap. Dan geef je moeder, (geboorte)partner én kind een compleet andere start. Eentje waarbij vertrouwen, steun en liefde de boventoon voeren. In plaats van angst, verdriet en boosheid.
En dat is mijn motto: “Een positieve bevalervaring creëren ongeacht het verloop ervan.”
Wil je meer van mijn belevenissen volgen? Volg mij dan via Instagram @doulaeengezingeboren